ÇÖLYAK

Çölyak enteropatisi sindirim sistemini etkileyen alerjenik bir hastalıktır. Bağırsak duvarında sindirimi sağlayan tüycüklerin yapısının bozulmasına ve böylece tüketilen besinlerin emilimini engelleyen ince bağırsak problemidir. Çölyak hastalığı gluten proteininin bağırsaklarda sindirimi sağlayan villus yapıların bozulmasına sebep olmaktadır. Villusları yani tüycükleri olmayan kişi ne kadar yemek yerse yesin beslenemez. Bu süreçten sonra glutensiz beslenmeye adım atılması gereklidir.

Çölyak hassasiyeti olduğunu öğrenen bireylerin tek yapması gereken beslenme biçimini değiştirmektir. Dikkatli ve sağlıklı bir beslenme programı ile yaşamınıza aynı kalitede devam edebilirsiniz.

Öncelikle yapılan teşhisin doğru olduğundan emin olunmalıdır. Kesin tanı için ince bağırsak biyopsisi yapılabilmektedir. Beslenmenizden ekarte edeceğiniz yiyecekleri planladığınız zaman sizi rahatsız edecek durum oluşmamaktadır. Hastalığı öğrendiğiniz günden itibaren tek yapmanız gereken beslenme uzmanından iyi bir beslenme eğitimi almanızdır. Unutmayın çölyak enteropatisinin tek tedavisi beslenmedir. Ömür boyu beslenmenizden buğday,arpa,çavdar ve yulaf ürünlerini çıkartmanız çölyak beslenmesinin temelini oluşturmaktadır. Çözüm gluten içeren her üründen uzak durmanızdır.

     Peki gluten içeren ve uzak durmanız gereken besinler nelerdir??

• Gluten içeren buğday, arpa, yulaf içeren bütün ürünler
• (makarna, un, bulgur, kurabiye, kek, irmik, börek, ketçap, ekmek, şehriye, un ilaveli çorbalar, tarhana, un değmiş her ürün, un içeren soslar, simit, gofret)
• Pane harçları, ekmek konulan köfte, galeta ununa batırılan tavuk.
• Malt içeren içecekler bira, votka, cin gibi.
• Tuzlu, soslu kuru yemişler, sirke, çikolata, puding, dondurma, sakız, mayonez gibi besinlerinde genelde içerisinde un bulunmaktadır. Tüketim sırasında mutlaka içeriğini öğrenmenizde fayda vardır.

Çölyaklılar için güvenli besinler nelerdir??

• Et, tavuk, balık (un ile kızartılmayan)
• Bütün meyveler ve sebzeler
• Bütün kuru baklagiller(kuru fasülye, nohut, mercimek, börülce)
• Keçi boynuzu çekirdeği unu, kestane unu
• Zeytin, zeytinyağı, tereyağı, yumurta
• Bal, reçel, pekmez, basit şekerler
• Patates, mısır, pirinç (unları ve ekmekleri)
• Ceviz, fındık, kuru meyveler
• Glutensiz olarak satılan market raflarındaki her ürün
• (glutensiz markana, glutensiz karabuğday, glutensiz krakerler, glutensiz tarhana vb..)

Detaylı bir ürün bilginse sahip olmanız için çok iyi etiket okuyucu olmalısınız. Arada yapacağınız kaçamakları önemsemezlik yapmayın. Tükettiğiniz herhangi bir besin un ile temas etmiş dahi olsa sizin için vahim sonuçlar doğurabilir. Tedavi edilmeyen bir çölyak hastalığı ileride ağır semptomlar ve hastalıklar ile kendini göstermektedir. Çölyak hastalığının beslenme tedavisini uyguladığınız sürece sağlık problemi yaşamayacaksınız. Unutmayın çölyak hayatınıza engel değildir. Her adımda doktor ve diyetisyen eşliğinde devam etmeniz sizler için iyileştirici basamağı oluşturacaktır..

                                                           Diyetisyen Mesude EVİRGEN