Kadınların yaşam döneminin üçte birlik kısmını oluşturan bir süreç olan menopoz, bir kadının başka nedenlerin olmadığı taktir de 12 ardışık ay boyunca adet görmediğinde ve son adet kanaması olarak tanımlanan doğal ve normal bir durumdur. Menopozun sağlıklı bir kadının doğal bir dönemi olduğu unutulmamalıdır. Kadınlarda üreme dönemi ergenlikte görülen adet döngüsüyle başlayıp menopoz dönemiyle sona ermektedir. Menopoz dönemi genellikle 48 ile 58 yaş arasında değişmektedir. Menopoz dönemi kadınlar da hem fiziksel hem psikolojik değişikliği beraberinde getirmektedir.
MENOPOZ DÖNEMİNDE YAYGIN GÖRÜLEN FİZİKSEL- PSİKOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER
Menopozda hormonlar etkilenmektedir ve başlıca etkilen hormon östrojen hormonudur. Östrojen eksikliği görüldüğünden deride incelme, damarlarda belirginlik ve yaraların güç iyileşmesi ve kan lipid değerlerinde olumsuz etkilenme görülebilir. Hormonal değişimler vücut yağ dağılımını da etkiler ve karın bölgesindeki yağlanmada artışıyla birlikte şişmanlık gelişir. Yaşında artışıyla birlikte toplam vücut yağ yüzdesinde artış ve yağsız kütlede azalma oluşur. Bu dönemde idrarda kalsiyum atımında artış, bağırsaklardan kalsiyumun etkin olarak emilmesindeki azalma ve diyet ile yeterli kalsiyumun alınmaması, kemiklerde zayıflama ve kırık riskinin artmasına neden olmaktadır. Menapoz döneminde kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskide artmaktadır. Yavaş çalışan metabolizma ile beraberinde gelen vücut yağlanması insülin direnci ve kalp rahatsızlıklarını tetiklemektedir.
Menopoz ve sonrası sağlığın korunması için beslenme ve yaşam şeklinde değişiklikler yapılması önem taşımaktadır. Fiziksel aktivite ve yeterli ve dengenin sağlanmasıyla menopozdaki sorunları azaltabiliriz. Kemik ve kalp sağlığı korunur, diyabet ve kanser riski azalır.
Bu dönemde besin çeşitliliği sağlanmalı sebzeler, meyveler, tam tahıllar ve kalsiyumdan zengin ve yağdan azaltılmış bir beslenme şekli belirlenir. Yeterli kalsiyumun ve D vitamininin alınması kemik mineral kaybını azaltır, kemik sağlığının korunmasını sağlar. Aşırı tuz tüketimi idrarla kalsiyum atımını arttırdığından tuz tüketimi de azaltılmalıdır. Ayrıca aşırı kafein, kemik yıkımını arttırdığından osteoporoz oluşumuna neden olabilmektedir. Kuru baklagillerdeki östrojen benzeri maddelerin de bu dönemde faydalı olduğu bilinmektedir. Basit şekerler yerine daha kompleks ve posalı besinler tercih edilmelidir. Menopozda sağlıklı beslenmede doymuş ve trans yağların tüketimi azaltılmalıdır. Yaş ilerledikçe susama hissi azaldığından su içmek unutulmamalıdır.
