OPTİMAL PROTEİN KALİTESİNİN ÖNEMİ
En çok gündemde olan proteine dayalı beslenmeden bahsedeceğim sizlere. Proteine yönelik tek besin çeşidi ile yapılan diyetler, günlerce hatta aylarca karbonhidrat kısıtlaması ile gündeme gelen kulaktan dolma bilgileri bir kenara bırakın. Bilimsel araştırmalara dayanan bilgiler ışığında yol izlemenizi tavsiye ediyorum.
Bütün hayvansal ve bitkisel besinlerde miktarları farklılık gösterecek şekilde protein vardır. Ayrıca her proteindeki vücudumuz için elzem olan amino asit miktarı da farklıdır. Hayvansal kaynaklı elzem amino asitler vücut gereksinmesine uygundur. Et, süt, yumurta ve benzeri hayvansal kaynaklı besinlerden sağlanan proteinlerin vücutta sindirilebilirlik oranları oldukça önem taşımaktadır. Örneğin kuru baklagillerin sindirilebilirliği %69-90 aralığındayken, yumurta, et, süt gibi besinlerin sindirilebilirliği %91-100 aralığındadır. Kuru baklagillerden nohut ve mercimek proteininin sindirilebilirliği diğerlerinden daha fazladır. Bu nedenle vücudunuza aldığınız her protein aynı kaliteyi taşımamaktadır.
Örnek protein olarak adlandırdığımız ve anne sütüne en yakın protein bileşimi yumurtada bulunmaktadır. Günlük yiyecek türlerinizi tüketirken bir kısmının hayvansal kaynaklı olması sizlerin elzem amino asit gereksiniminizi karşılamaya yetecektir.
Hayvansal kaynaklı besinlerin et, süt, yumurta gibi doymuş yağ oranları yüksek olduğu için toplumumuzu daha çok bitkisel kaynaklı proteinlere yönlendirmiştir. Toplumumuzun gelir düzeyi de göz önüne alınarak hareket edilmelidir. Hayvansal kaynaklı protein gruplarının her kesim tarafından sürekli tüketilmesi çok mümkün olmayabilir. Bitkisel kaynaklı proteinleri de doğru tüketim yöntemleri ile kullandığınız zaman elzem amino asit miktarını arttırarak kalitesini yükseltebilirsiniz.
Bu nasıl oluyor? Araştırmalara göre çeşitli elzem amino asit içeren besinleri bir arada tüketmek protein kalitesini yükseltmektedir. Birer porsiyon kuru baklagil yemeği ve tahıl türü birlikte tüketildiği zaman özellikle bitkisel proteini yüksek olan bulgur yemeğinin birlikte tüketilmesi elzem amino asit örüntüsünü arttırmaktadır.
Dengeli ve sağlıklı bir beslenme programı ile proteinlerin alımı sağlanmalıdır. İhtiyaçtan fazla protein alımı beraberinde sağlık problemlerini getirmektedir. İhtiyacınızdan yüksek protein almanız idrar ile vücudunuzdan kalsiyum atımınızı arttıracaktır. Karaciğer ve böbreklerinize ekstra yük yaratarak üre yapma ve atma yükünü arttıracaktır. Aynı şekilde eksikliği de beraberinde sağlık problemlerine yol açacaktır. Bunlar vücutta demirin kullanılması olumsuz etkilenir. Karaciğer enzimlerinizin aktivitesi azalır aynı şekilde iştah azalması gibi bizlere olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Yeterli ve dengeli protein alımızı belirlemek için beslenme uzmandan yardım almanızı tavsiye ediyor sağlıklı günler diliyorum.

İZMİR DİYETİSYEN/DİYETİSTEYEN
MESUDE EVİRGEN